مهریه زن یکی از سخت ترین مسائلی است که در قانون ذکر شده است. مهریه یکی از حقوق مالی زن در عقد اسلامی محسوب می شود، اما در شرایط خاص ممکن است زن مستحق مهریه نباشد یا حق مطالبه آن را نداشته باشد. برخی از این شرایط عبارتند از:
جهیزیه خانم ها
فسخ نکاح به علت زنا: اگر زن در ضمن عقد به اشتباه یا بر خلاف واقعیت خصوصیات خود را به مرد معرفی کند و مرد بعداً متوجه این موضوع شود و عقد به همین دلیل باطل شود، مهریه به زن تعلق نمی گیرد.
طلاق قبل از ازدواج (مقراب): اگر زوجین قبل از ازدواج تصمیم به طلاق بگیرند (مکراب)، زن فقط مستحق نصف مهریه است، مگر اینکه شرط دیگری در عقد ذکر شده باشد.
زنی که در ضمن عقد مهریه خود را برای شوهرش شرط می کند: اگر زن در حین یا بعد از عقد مهریه خود را به صورت رسمی بدهد، نمی تواند مهریه را مطالبه کند. این عفو باید به وضوح و با رضایت کامل زن انجام شود.
عدم تمکین زن: اگر زن بدون دلیل موجه از تمکین شوهر خودداری کند، ممکن است حق مطالبه مهریه را از دست بدهد. البته این باید توسط دادگاه ثابت شود.
فسخ نکاح: در مواردی که عقد به دلایل قانونی باطل می شود، مهریه به زن تعلق نمی گیرد. مثلاً اگر معلوم شود که عقد از ابتدا به دلایل شرعی مانند محرم بودن زوجین باطل بوده است.
در این صورت ممکن است مهریه کامل به زن داده نشود یا زن حق مطالبه آن را نداشته باشد. این موارد معمولاً باید در دادگاه بررسی و اثبات شوند. مهریه زن مجرد بحث مهمی است.
علاوه بر مواردی که مهریه به زن تعلق نمی گیرد، ذکر نکات و شرایط خاص دیگری که می تواند در این موضوع مؤثر باشد، ضروری است:
ارتداد زن: در صورت ارتداد زن قبل از نزدیکی، عقد خود به خود خاتمه می یابد و در این صورت به زن مهریه تعلق نمی گیرد. اگر بعد از نزدیکی ارتداد واقع شود، زن مستحق مهریه است.
شرط ضمن عقد عدم پرداخت مهریه: اگر در عقد نکاح رسماً قید شده باشد که زن حق مطالبه مهریه ندارد یا مهریه معین نشده باشد و زن به این شرط رضایت دهد، به زن مهریه تعلق نمی گیرد.
بطلان عقد به دلیل عدم رعایت صحت عقد: در صورتی که مشخص شود عقد از ابتدا به دلیل عدم رعایت صحت عقد (مثلاً به دلیل محرمانه بودن اطلاعات) باطل بوده است. مهمانی و یا عدم وجود ولی قانونی برای زن در مواردی که حضور ولی قهری باشد) و مهریه به زن تعلق نمی گیرد.
زن قبل از تعیین مهر در نکاح موقت فوت می کند: در عقد موقت (مخفیانه) اگر مهریه معین نشده باشد و زن قبل از تعیین و دریافت مهر فوت کند، مهریه به او تعلق نمی گیرد.
خیانت زن: در مواردی اگر زنی به شوهر خود خیانت کند و این امر به طور رسمی و قانونی ثابت شده باشد، ممکن است دادگاه حکم به عدم استحقاق مهریه بدهد. البته در شرایط عادی به زنی که خیانت کرده باید مهریه داد مگر در این شرایط خاص.
این شرایط به طور کلی در قوانین مختلف اسلامی و حقوقی توضیح داده شده است و نیاز به بررسی دقیق قضایی به صورت موردی دارد. در نهایت هر تصمیمی در این موارد باید توسط دادگاه صالح بر اساس قوانین جاری صادر شود.
sadonline به نقل از سارین