ضرب المثل قرآنی از دل آیات این کتاب مقدس

به گزارش سایت «سارین»، ضرب المثل ها محصول زندگی تلخ و شیرین نیاکان و نسل های گذشته و کلمات زیبا و ارزشمندی است که بخشی از فرهنگ ملت را تشکیل می دهد. داستان، معنا و مفهومی زیبا در دل هر ضرب المثل فارسی نهفته است و استفاده از آن در گفتگوها، کلمات را زیباتر و پربارتر می کند. جالب است بدانید که برخی از ضرب المثل ها با آیات قرآن ارتباط تنگاتنگی دارند و می توان از آنها به عنوان ضرب المثل های قرآنی یاد کرد.

آیه 58 سوره یوسف: برادران یوسف آمدند و بر او وارد شدند، ولی آنها را شناختند و به او کافر شدند.

ترجمه آیه 58 سوره یوسف: برادران یوسف (که چهل سال پس از فروختن یوسف به مصر در کنعان قحطی شدند) نزد او آمدند و او برادران را شناخت و آنها او را نشناختند.

ضرب المثلی مربوط به آیه 58 سوره یوسف: کوه به کوه نمی رسد، اما انسان به انسان می رسد.

• آیه 7 سوره کهف: و ما چیزی را در زمین زینت و زینت آنها نیافریدیم.
• ترجمه آیه 7 سوره کهف: ما آنچه را در زمین است زینت و زینت زمین قرار دادیم تا مردم را بیازماییم، یعنی اعمالشان بهترین است.
• ضرب المثلی مربوط به آیه 7 سوره کهف: فرق من و تو همین است.

*********

• آیه 22 سوره انبیا: اگر خدایی جز خدا بود، حمد و ثنای خدای عرش را هلاک می کردم.
• ترجمه آیه 22 سوره انبیاء: اگر در آسمانها و زمین معبودانی غیر از خدای یگانه بودند، آسمانها و زمین فاسد می شدند، بدانید که ملکوت ملکوت خدای یگانه است. و او از اوصاف و توهمات مشرکان بسیار بالاتر است و زیباست.
• ضرب المثلی مربوط به آیه 22 سوره انبیاء: اگر آشپز را دو قسمت کنند، غذا شور یا بی نمک است.

*********

• آیه 5 سوره شُهُورا: زیرا با سختی آسانی می آید.
• ترجمه آیه 5 سوره شرح: (پس بدانید که در هر سختی آسانی است).
• ضرب المثلی مربوط به آیه 5 سوره شرح: بعد از هر خنده، خنده است.

*********

آیه 60 سوره عنکبوت: هیچ وسیله ای نیست که روزی خود را حمل نکند، زیرا خداوند به آن و شما روزی می دهد و او شنوا و داناست.

• ترجمه سوره عنکبوت، آیه 60: و (وَ تَوْکُلُکُمْ عَلَى اللَّهَ یَرْزَقُونَ وَ لَا تَعْطَلَکُمْ) چه بسیار حیواناتی را که روزی نمی دهید، خداوند آنها را روزی می دهد و شما را در حالی که آنها را روزی می دهد. او شنوا و دعای نیازمندان و آگاه (به حال بندگانش) است.

ضرب المثلی مربوط به آیه 60 سوره عنکبوت: هر که دندان بدهد نان داده است.

*********

آیه 81 سوره اسراء: و گفته شد حق می آید و باطل از بین می رود.

ترجمه آیه 81 سوره اسراء: و بگو حق آمد و باطل از بین رفت.

ضرب المثلی مربوط به آیه 81 سوره اسراء: وقتی شیطان بیرون می آید فرشته ای ظاهر می شود.

*********

آیه 15 سوره قصص : فضیلت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم

تفسیر آیه 15 سوره قصص: و موسی (روزی) در حالی که از مردم مصر بی خبر به مدینه آمد، دو مرد را دید که با هم می جنگند: یکی از شیعیانش (یعنی از بنی اسرائیل) و دیگری از بنی اسرائیل. دشمنان (یعنی از همان زمان، آن شیعه از موسی خواست که در آن دشمن از او کمک بگیرد، پس موسی با مشت محکمی به آن دشمن زد و او را کشت. موسی گفت: این عمل از حیله و وسوسه شیطان بود (تا اینکه این کافر ظالم را به جنگ با مؤمنی برانگیخت و با او تمام شد) که دشمنی شدید شیطان و گمراه کردن مردم است.

ضرب المثلی مربوط به آیه 15 سوره قصص: عجله کار شیطان است.

********

• آیه 40 سوره شوری: و جزای بدی مانند آن است، پس هر که ببخشد و اصلاح کند، پاداش او نزد خداست.
• ترجمه آیه 40 سوره شوری: (و انتقام از ستمكاران بد است) و هر كه عفو كند و صلح كند (میان خود و دشمنش با آمرزش) اجر او با خداست و صلح كند (بین خود و دشمنش). به راستی که خداوند ستمکاران را نمی بخشد.
• ضرب المثلی مربوط به آیه 40 سوره شوری: سنگ ثواب تیرانداز است. (السعدی)

*********

• آیه 7 سوره اسراء: اگر نیکو کردید برای خود نیکی کردید، همانگونه که اولین بار وارد مسجد شدید وارد مسجد شوید.
• ترجمه سوره اسراء، آیه 7: اگر نیکی کنی و نیکی کنی، به خود نیکی کرده ای و اگر بدی کنی و بدی کنی، آن را به خود برگردانده ای. و هنگامی که وقت (انتقام ظلم خود) (که همان قتل یحیی و زکریا یا اصرار بر کشتن عیسی است) فرا رسد (باز هم با بندگان نیرومند جنگجو بر شما مسلط خواهیم شد) تا اثر فقر و ترس را نمایان سازند. و غم در چهره های شماست و به مسجد بروید خانه مقدس (معبد بزرگ شما) مثل دفعه اول می آید و هر چه را که به او می خوانند خراب می کند.
• ضرب المثلی مربوط به آیه 7 سوره اسراء: «هر کاری انجام می دهی برای خودت انجام می دهی، چه نیکی کنی و چه بد».

*********

• آیه 100 سوره نساء: و هر کس در راه خدا هجرت کند، در زمین و رسولش بسیار خواهد یافت، چون مرگ فرا رسید، پاداش او بر خدا نازل شد و خداوند آمرزنده و مهربان است.
• تفسیر آیه 100 سوره نساء: و هر کس در راه خدا هجرت کند، در روی زمین جاهای زیادی برایش می‌یابد که برای او گشوده می‌شود، و هر که خانه‌اش را به عنوان هجرت به سوی خدا ترک کند رسول خدا و در سفر، پس چون وفاتش فرا رسد، پاداش او نزد خداست و خداوند آمرزنده و مهربان است.
• ضرب المثل مربوط به آیه 100 سوره نساء: به فضل الهی منتقل شده است.

*********

• آیه 41 سوره الرحمن
• ترجمه آیه 41 سوره الرحمن: (در آن روز کسانی که ستم کردند از چهره هایشان شناخته می شوند و با پاهایشان پیشانی هایشان را می گیرند) و آنها را در آتش جهنم می اندازند.
• ضرب المثلی مربوط به آیه 41 سوره الرحمن: رنگ صورت حکایت از سر ضمیر (السعدی) دارد.

*********

• آیه 30 سوره شوری: و هر مصیبتی به شما رسد، دستان شما آن را به دست آورده است و بسیاری آمرزیده می شوند.
• ترجمه آیه 30 سوره شوری: و هر زیانی که به شما می رسد از جانب خود شماست و خداوند بسیاری از بدی ها را می بخشد.
• ضرب المثلی مربوط به آیه 30 سوره شوری: هیچ کس شکایت نکند زیرا آنچه در بدن ماست بدن ماست.

*********

• آیه 26 سوره نور: بدی برای فاسقان است، بدی برای فاسقان است، خیر برای نیکوکاران است و به آنها چه می گویند: آمرزش و روزی سخاوتمندانه؟
• ترجمه سوره نور آیه 26: زنان فاسق و ناپاک سزاوار چنین مردانی هستند و مردان زشت و ناپاک سزاوار چنین مردانی هستند، (برعکس) زنان خوب و خوب سزاوار چنین مردانی هستند و مردان خوب و نیک سزاوارند. من بر این زنان و این پاکان حقم بیشتر از سخنان البحطانی است که ناپاکان درباره آنها منفورند و مستحق بخشش و روزی خوب هستند.
• ضرب المثلی مربوط به آیه 26 سوره نور: کبوتری با کبوتر باز مانند آن با دیگری مانند آن پرواز می کند.

*********

• آیه 39 سوره یونس: آنها آنچه را که نمی دانستند و به آن متهم شده بودند تکذیب کردند، همچنین کسانی که قبل از آنها بودند، دروغ گفتند.
• ترجمه آیه 39 سوره یونس: بلكه آنچه را كه علمشان فرا نگرفته و حق و باطن آن به آنها نرسیده است انكار می كنند.
• ضرب المثلی مربوط به آیه 39 سوره یونس: و چون گربه به گوشت دست زد، گفت بوی گوشت.

*********

• آیه 11 سوره حج: و در میان مردمی که خدا را عبادت می کنند، هنگامی که به او می رسد، از او راضی می شوند، زیان دنیا و آخرتشان همین است.
• تفسیر آیه 11 سوره حج: و در میان مردم مردی است که در ظاهر و زبان خدا را عبادت می کند و چون خیر و برکت به او برسد، آرام می گیرد; چنین شخصی در دنیا و آخرت زیانکار است و این (نفاق) زیان آشکاری برای همه است.

ضرب المثلی مربوط به آیه 11 سوره حج: از اینجا برو و از آنجا بمان.

*********

• آیه 14 سوره رعد: دعوت حق به سوی اوست و هر کس او را بخواند جز با آبی که برایشان کافی است اجابت نمی شود و سخنان کافران تنها در گمراهی است.
• ترجمه سوره رعد، آیه 14: دعوت خدا (و رسولانش) به سوی حق و حق است، و بت هایی که مشرکان غیر از خدا می خوانند، نیازشان را برآورده نمی کنند، و تنها مانندند. آنها و مردی که دستش را به سوی آب دراز می کند تا بنوشد اما آب به دهانش نمی رسد و دعای کافران تنها در گمراهی است.
• ضرب المثلی مربوط به آیه 14 سوره رعد: هنگام نماز گربه سیاه باران نمی بارد.

*********

آیه 39 سوره نجم: و هیچ انسانی جز آنچه برای آن تلاش می کند بشارت داده نمی شود.

ترجمه آیه 39 سوره نجم: و (آیا نمی داند) که برای انسان جز آنچه از تلاش و کار خود انجام داده، پاداش و عقابی نیست؟

ضرب المثلی مربوط به آیه 39 سوره نجم: جان برادری که کار کرد ثوابش را گرفت.

*********

• آیه 29 سوره اسراء: و دستت را به گردنت بند مکن، و آن را تا آخر دراز نکن که غل و زنجیر شود.
• تفسیر آیه 29 سوره اسراء: و دستت را به گردنت سفت مکن، و آن را دراز نکن، زیرا تو مذموم و درمانده ای.
• ضرب المثلی مربوط به آیه 29 سوره اسراء: و لاغرُ لَکُمْ لَکُمْ أَنْ أَسْتَعْنَکَ وَ لا تَضْعَلُونَ.