“همایش ملی وفاق “از برساخت «وفاق ملی» تا زمین سخت واقعیت!

برای اطلاع رسانی خبرنگار سیاسی سازمان دانشجویی همایش گفتگوی ملی وحدت ملی صبح روز پنج شنبه 29 دی ماه 1403 با حضور مسعود البدیشیان رئیس جمهور و محمدجواد ظریف معاون راهبردی در سالن همایش های کتابخانه ملی برگزار شد. اگرچه متن کامل کنفرانس هنوز منتشر نشده است، اما کم و بیش بحث های آن رسانه ای شده است.

تکرار کنید، ممکن است کار کند!

می گویند روزی مولان نصرالدین برای خرید نان به نانوایی رفت و چون صف نانوایی شلوغ بود فکری به ذهنش رسید و اعلام کرد که در خیابان بالا غذا می دهند. مردم هم برای هم تلاوت و تکرار کردند و صف نان را رها کردند و برای گرفتن غذای نذری به آدرس اشتباه رفتند. وقتی همه رفتند، یک لحظه با خودش فکر کرد که واقعاً دارند غذا سرو می کنند و شانس آورد که در نانوایی ماند. برای همین نان نمی خرید، دنبال مردم تا کوچه بالا می رفت تا غذا بخرد!

اگرچه این داستان صحت ندارد و به نظر شوخی می رسد، اما پیام این ماجرا از واقعیت وحدت ملی دور نیست. این کلمات را طوری تکرار کنید که گویی درست هستند!

ماجرای «وحدت ملی» دولت چهاردهم نیز به همین ترتیب است. فضلی که چیزی فراتر از یک ساخت و ساز یا واقعیت است، با تکرار رسانه های اصلاح طلب به یک «ساخت» تبدیل شده است. این بدان معناست که برای سرکوب آن در ذهن بیشتر از دنیای واقعی تلاش شده است. اگرچه اصلاح این مفهوم ضروری است، اما بحث های کنفرانس ملی الفواق نشان داده است که حتی این طرح اصلاحی نیز به درستی اجرا نشده است.

سایه عدم قطعیت در مفهوم توافق

اگرچه چند ماه از روی کار آمدن دولت چهاردهم و اعلام شعار «وحدت ملی» می گذرد، اما هنوز تعریف آن مشخص نیست. این موضوع در سخنرانی های مهمانان کنفرانس در روز پنجشنبه نیز قابل مشاهده بود.

به عنوان مثال محمد دروری، جامعه شناس و محقق شبکه های اجتماعی در تعریف این مفهوم گفت: من اعتماد را به معنای مسائل مشترک و گفتگو برای حل مشکلات مشترک می دانم. محمدمهدی مجاهدی، پژوهشگر سیاسی و عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و فرهنگی نیز اظهار داشت: وحدت ملی یک برنامه راهبردی سیاسی اجتماعی است که از تلفیق تضادهای بین نیروهای مختلف و توسط نیروهای مختلف ایجاد می شود. با گرد هم آوردن نیروهای درون جامعه و درون حکومت و با تلفیق دولت و جامعه، شرایط امکان حل مشکلات ایران را در سطح راهبردی فراهم می کند.

میلود گودرزی میهمان دادگستری این همایش با وجود اینکه نتوانست در این همایش شرکت کند، مداحی آشتی خود را در شبکه تلگرامی خود منتشر کرد.

وی نوشت: وفک را می توان «رضایت همدلانه» تعریف کرد و اگر کلمه ملی را به آن اضافه کنیم، قطعاً باید به دنبال توافق همدلانه بین دولت و ملت باشیم. از این منظر، اجماع اجماع ملی بالاترین سطح مشارکت در ادبیات «حزبی ـ مدیریتی» است. چیزی به دور از شعارهایی مثل آشتی با مردم و…”

کیومارت اشتریان، استاد دانشگاه تهران نیز اظهار داشت: امانت راه و شیوه اداره است نه صرفاً وسیله ای برای تقسیم غنایم. زهرو بهروزی اوزار، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده نیز این مفهوم را بیشتر در راستای همبستگی برای آینده دانست و گفت: هوش ذات شانس است. ما در مورد دو مورد بعدی توافق داریم. یکی آینده پیش فرض و دیگری آینده ایجاد شده و ما در بحث آشتی به دنبال «آینده مخلوق» هستیم.

در واقع علیرغم اینکه معاونت راهبردی رئیس جمهور تاکنون تلاش کرده تا معنای این بنا را در اذهان مردم جای دهد، هنوز هم در میان نخبگان جامعه بر سر معنا و اهمیت آن اتفاق نظر وجود ندارد. اما در مقایسه با دنیای واقعی و جامعه ایران، این وضعیت پیچیده تر است.

ساختمان ها نان و آب نیستند

اگر چه وجود کلام لازمه کارکرد حکومت در عرصه سیاست است و از این حیث نطق رضایتی نیز پسندیده است، اما سخنی که در عالم واقع مثمر ثمر است. برای ایران و جامعه ایرانی موفق نخواهد بود. به عبارت دیگر اگر این گفتار برای اهداف سیاسی و نه منافع ملی مورد استفاده قرار گیرد، امکان نزدیک شدن به اهداف پیشنهادی دولت چهاردهم را کاهش می دهد. غیر ممکن خواهد بود.

اهدافی که برخی از آن ها توسط رئیس دولت چهاردهم بیان شد: «نیازی به مبارزه با مردم و تضییع حقوق آنها نیست. وظیفه ما خدمت به مردم است نه تضییع حقوق آنها. دیگر فرقی بین عرب و عجم، ترک و فارس، لری و بلوچ و زبان و قومیت نیست. رابطه با مردم باید بر اساس عدالت و انصاف باشد تا وحدت و همبستگی در جامعه حفظ شود.

اگرچه اهداف ممکن است مطلوب و متمرکز بر دنیای واقعی باشند، اما عدم دستیابی به آنها یا دور شدن از آنها می تواند نتیجه معکوس داشته باشد. همانطور که میلود گودرزی نیز نوشته است: «اتحادیه ای که در ماه های دولت چهاردهم شنیدیم، بیشتر به معنای نوعی تقریب و هماهنگی سران قوا با مسئولان کشور است، اگر این اتحادیه است. ، اتفاقی مثبت در خدمت وحدت واقعی و پایدار است، اما در غیر این صورت از جهات مختلف قابل نقد است حتی خطرناک

یعنی اتحاد به عنوان نقض «توزیع قدرت» و منطق و شأن قدرت های کنترل کننده بر یکدیگر اتفاق مبارکی نیست. این احساس عمومی که “هر وقت مقامات بالا دور هم جمع می شوند، می خواهند مردم ما را بکشند!” تفاهم مهم و قابل تأمل است که گاه خود را در انتخابات نشان می دهد.»

در واقع تا زمانی که تصمیمات و اصلاحات و ایده های عملیاتی لازم توسط دولت مطرح و اجرایی نشود، دولت چهاردهم نه تنها شاهد موفقیت مذاکرات خود نخواهد بود، بلکه ضعف مذاکرات خود را نیز احساس خواهد کرد. ضمن اینکه با افزایش ارزش ارز، پایگاه اجتماعی دولت چهاردهم و به همین دلیل صحبت از وحدت ملی نیز در ایام انتخابات کاهش یافت. در واقع باید گفت ملت از دولت عمل می خواهد نه حرف!