انتقال پایتخت به مکران صرفه اقتصادی دارد؟

برای اطلاع رسانی گروه اقتصادی سارین، روز گذشته محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور در ستاد روابط اقتصادی خارجی موضوع انتقال پایتخت از تهران به منطقه مکرون را مطرح کرد. موضوعی که به سرعت خبرساز شد و گفتگوهای زیادی پیرامون آن ایجاد شد.

این طرح که با هدف کاهش معضلات محیط زیست، حمل و نقل و جمعیت تهران و توسعه متوازن این کشور مطرح شد، سوالات زیادی را از نظر اقتصادی ایجاد کرده است. انتقال سرمایه جدید نه تنها مستلزم سرمایه گذاری زیاد است، بلکه می تواند پیامدهایی در بازار، اشتغال و حتی تامین منابع مالی کشور داشته باشد.

اولین و مهمترین مشکل اقتصادی انتقال پایتخت، هزینه های سنگین ایجاد زیرساخت های جدید در منطقه مکران است. توسعه زیرساخت ها مانند جاده ها، فرودگاه ها، مراکز دولتی و مسکن مستلزم هزینه های زیادی است. سال گذشته حسین دهقان، دبیر شورای توسعه سواحل مکران در گفت وگویی با بیان اینکه توسعه مکران نیازمند سرمایه گذاری 9 میلیارد دلاری در زیرساخت ها است، اظهار داشت: این امر موجب شده تا توسعه سواحل مکران سرمایه گذاری شود. البته این عدد که به نظر می رسد تنها شامل هزینه های اولیه ساخت می شود، نشان دهنده گستردگی پروژه است.

به عنوان مثال توسعه بنادر و زیرساخت های حمل و نقل دریایی در منطقه مکران به ویژه بندر چوبهار ممکن است به بودجه ای بالغ بر 2 میلیارد دلار نیاز داشته باشد. همچنین ساخت فرودگاه بین المللی مشابه فرودگاه امام خمینی تهران حدود 5 میلیارد دلار هزینه دارد.

اگرچه هزینه های اولیه و فشارهای مالی ناشی از این پروژه قابل توجه است، اما در بلندمدت می توان انتظار داشت که انتقال پایتخت به مکران به توسعه اقتصادی منطقه کمک کند. منطقه مکران که به دلیل موقعیت جغرافیایی خود به ویژه در بخش تجارت دریایی و منابع تجدیدپذیر از پتانسیل بالایی برخوردار است، می تواند به یک مرکز تجاری و اقتصادی در سطح ملی و بین المللی تبدیل شود. به عنوان مثال در حال حاضر بندر چوبهار که در مجاورت منطقه مکران قرار دارد، از نظر تجاری در حال رشد است و انتقال کالا از این بندر از 2 میلیون تن در سال 1379 به بیش از 8 میلیون تن در سال 2023 رسیده است. این روند نشان می دهد که منطقه ماکرون با توسعه زیرساخت ها می تواند به یکی از مراکز مهم تجاری و صادراتی ایران تبدیل شود.