اعلام برگزیدگان بیست و سومین مسابقه مطبوعاتی سالیانه انجمن منتقدان تئاتر

به گزارش گروه فرهنگ و هنر سارین ، بیست و سومین دوره مسابقات مطبوعاتی انجمن منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران تئاتر، بر اساس آیین نامه 2 سال گذشته، جمعه 30 آذرماه در سالن کوچک برگزار شد. مراسم ، در خانه هنرمندان ایران با تشکر از برگزیدگان آثارشان به پایان رسید

هیئت داوران این دور متشکل از رامتین شهبازی، روح الله جعفری، سوسونی پیروز و سیومک زمردی مطلق در بیانیه خود گفتند:

هیئت داوران بیست و سومین مسابقه مطبوعاتی انجمن منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران، با درود به همه هنرمندانی که قلمشان همچون چراغی فروزان راه هنر را روشن می‌کند، بیانیه خود را منعکس‌کننده وضعیت ادبیات و نقد تئاتر در ایران است. در حالی که صحنه های تئاتر کاملاً خالی از آثار الهام بخش و تامل برانگیز است و بیشتر آثار سطحی و گیشه ای را می بینیم، نویسندگان خسته و راکد به نظر می رسند. تئاتر که زمانی به عنوان هنری اصیل و قابل تامل شناخته می شد، اکنون به دلیل فشارهای سیاسی و اجتماعی صرفاً به یک صنعت سرگرمی و تجاری تبدیل شده است. این وضعیت نه تنها بر کیفیت اجراها، بلکه بر سطح محتوای نوشتاری نیز تأثیر منفی داشت. بسیاری از نویسندگان و منتقدان مانند گذشته به تحقیق و پژوهش جدی نمی پردازند و به جای نگاه عمیق و انتقادی، بیشتر به توصیف سطحی و بازنویسی کلیشه ها تکیه می کنند. روزنامه هایی که می توانستند محل گفتمان نمایشی و نقد جدی باشند، به محتوای سطحی و تزئینی تبدیل شده اند.

این مسابقه تلاشی برای احیای انگیزه ها و یافتن درخشش بینش و اندیشه، حتی در تاریک ترین زوایای ادبیات نمایشی است. هیئت داوران در جریان بررسی آثار ارائه شده به نکاتی اشاره می کنند که گواه وضعیت کنونی ادبیات و نقد تئاتر جمهوری است.

در بخش مقاله، آثار ارائه شده تلاشی برای تحلیل نظریه‌ها و مسائل اساسی تئاتر را نشان می‌دهد. با این حال، بسیاری از مقالات فاقد انسجام و عمق بودند و بیشتر به توصیف سطحی یا تحلیل پراکنده محدود می شدند. ضعف در استفاده از منابع تخصصی و روش های نوین تحلیلی نیز از کاستی های بارز این بخش بود. برای پیشبرد این عرصه، نویسندگان باید تحقیقات دقیق و پیگیرتری داشته باشند و افق های جدیدی را در مباحث نظری تئاتر بگشایند.

بخش یادداشت ها که باید محفلی برای بیان آزادانه و انتقادی نظرات باشد، در بسیاری از آثار کنار گذاشته شده است. اغلب یادداشت ها به دلیل سطحی نگری، تکرار و عدم نگاه تحلیلی نتوانستند دیدگاهی مؤثر و کارآمد ارائه دهند. نظر داوران این است که این بخش نیازمند بازنگری جدی رویکردها و تقویت نگاه انتقادی است. نویسندگان خاطرات باید شهامت ترک چارچوب های آشنا و پرداختن به مسائل کلیدی و نادیده گرفته را داشته باشند.

در زمینه عکاسی، علی رغم تلاش نویسندگان، آثار ارائه شده اغلب فاقد عمق تحلیل و وضوح ساختاری بودند. نقدهای این دوره بیشتر به توصیف سطحی آثار یا ارزیابی های کلیشه ای محدود می شد و در بسیاری از موارد از معیارهای نقد حرفه ای دوری می جست. نقد به عنوان ابزاری برای کشف حقیقت و تقویت بنیان های زیبایی شناختی و اجتماعی تئاتر، مستلزم بازنگری در مناسبات آن است.

در قسمت عکس، آثار ارائه شده از کیفیت بصری خوبی برخوردار بوده و در خدمت تئاتر موثر بوده است. این عکس ها نه تنها به ثبت لحظات برجسته و فراموش نشدنی اجراها کمک کردند، بلکه توانستند جنبه های متفاوت و پیچیده تری از صحنه ها را با زوایای جدید و خلاقانه به نمایش بگذارند. ترکیب نور، رنگ و ترکیب بندی مناسب در این تصاویر نشان از توجه شدید به جزئیات و درک عمیق از دنیای تئاتر داشت.

اما در بخش بحث، ترجمه و گزارش، آثار پیشنهادی به حد نصاب نرسید و نتوانست تاثیر زیادی بگذارد. در نهایت باید گفت که در برخی موارد نویسندگان نتوانسته اند بخش ها را پاک کنند و برخی از آثار آنها در بخش های نامناسب ارائه شده است. به عنوان مثال، یادداشت ها به اشتباه در قسمت بررسی یا مقاله قرار می گیرند و بررسی ها در جایگاه یادداشت ها قرار می گیرند. این امر کیفیت و ساختار مسابقه را تحت تأثیر قرار می دهد و می طلبد شرکت کنندگان در مطالعه دعوت نامه مسابقه در سال های آینده دقت بیشتری داشته باشند. و در حالی که نتیجه این سخنان فراخوانی است برای بازاندیشی; قلم ها نیز مانند دانه ای در خاک در انتظار باران منتظر صحنه های پرشور و نگاه های تیزبین هستند. هیئت داوران ضمن قدردانی از تمامی شرکت کنندگان، امیدوار است این مسابقه دمی برای شادابی روح های خسته و نوری باشد که مسیر تاریک تئاتر و ادبیات نمایشی را روشن کند. این آغاز راه احیای میراث فرهنگی و هنری سرزمین ماست.»

برندگان عبارتند از:

بخش یادداشت:

نامزدها: سید حسین رسولی از پایگاه خبری چارسوپرس، عباس غفاری از مجله آفتاب و پژمون دوده از روزنامه اعتماد.

برگزیده: عباس غفاری

بخش بررسی:

نامزدها: پژمون دوده از روزنامه اعتماد، علیرضا ناروقی از سایت درام کش و هومن نجفیان از سایت مرکز ملی مطالعات تئاتر ایران و مجله تماز.

منتخب: هومان نجفیان

بخش مقاله:

داوطلبان: عسل عصاری ملکی از نشریه پژوهشی تخصصی «تئاتر کتاب»، رضا کوچودا از فصلنامه بررسی ادبیات دینی شیعه و مسلمانان از انتشارات اولین همایش ملی مطالعات میان رشته ای ادبیات و هنر کاربردی، موسیقی، نمایش و سینما

برگزیده: عصر عسل ملکی

بخش عکس:

نامزدها: فاطمه مجیدی، نیلوفری جوانشیر و علی اصغری اجری خوشکار

برگزیده: نیلوفر جاونشیر