کتاب “خار و میخک” سفری به عمق مقاومت و انسانیت در غزه

به گزارش گروه فرهنگ و هنر سارین، کتاب «نور و دانه» داستانی انسانی است که مبارزه در فضای پیچیده و دشوار تاریخ فلسطین را شرح می دهد. یحیی سنور در این کتاب پیچیدگی‌های مبارزات مردم مظلوم فلسطین و غزه و رنج‌های مردم در دوران مقاومت را بیان می‌کند و با نگاهی عمیق و مفصل به زندگی و مبارزات این مردم در دوران اشغال غزه می‌پردازد. سرزمین آنها، جزئیات بسیاری از مصائب و فداکاری های آنها را شرح می دهد.

در واکنش به آتش بس اخیر بین حماس و رژیم صهیونیستی و تبادل اسرا، «حلیل بیتن روزن» روزنامه نگار اسرائیلی در توئیتی نوشت که هنیه، ضیف، سنور و العاروری همگی در زندان اسرائیل هستند و آزاد شده اند.
رزمندگانی چون شهید یحیی سنور قهرمان مقاومت و مبارزه را که در سال های اسارت هم جنگیدند فراموش کرد و سنگ های دستش را جایگزین قلم کرد و رمان «خار و دانه» را خلق کرد.

اسمو خوجازدا، مترجم کتاب «خر و میحک» در گفتگو با خبرنگار دانشجو به بررسی ابعاد مختلف این اثر پرداخت و از اهمیت داستان های فلسطینی و تأثیر آن بر مخاطبان گفت. وی درباره ترجمه رمان «خار و علف» و مشکلات و چالش های آن گفت: کتاب «خار و خار» که سال ها پیش توسط شهید مجاهد یحیی سنور در سال های اسارت در زندان های رژیم صهیونیستی نوشته شده است. رژیم، برای اولین بار ارائه شد. توسط یکی از دوستان مترجم به من از آنجایی که از قبل با ادبیات فلسطین و شهید یحیی سنور آشنا بودم، تصمیم به ترجمه این اثر گرفتم و از اردیبهشت ماه سال جاری مراحل ترجمه آغاز شد.

ترجمه و مشکل انتقال حس و حال و هوای داستان به مخاطب

یکی از مشکلات ترجمه کتاب از عربی به عربی تفاوت و تنوع زبان عربی است. زبان عربی در کشورهای مختلف گویش ها و اصطلاحات مختلفی دارد. خوجه زاده درباره این چالش گفت: عرب های مصری، فلسطینی و سوری متفاوت هستند. اصطلاحات و لغات فلسطینی زیادی در این کتاب وجود داشت که گاهی برای درک آنها مجبور بودم با دوستانی از کشورهای مختلف تماس بگیرم. مثلاً یک کلمه در کتاب برای من تازگی داشت و بعد از کمی جستجو متوجه شدم که نام یک سلاح سوئدی است. کتاب پر از این اصطلاحات و جزئیات بود، از لباس و غذا گرفته تا مصالح ساختمانی و غیره.
یکی از مهمترین جنبه های ترجمه، انتقال صحیح معنا و فضای داستان به زبان فارسی است. مترجم کتاب در این باره توضیح داد: ترجمه تنها انتقال کلمات نیست، بلکه باید مفاهیم و روح داستان به شنونده منتقل شود. یک ترجمه خوب باید زبانی ساده و روان داشته باشد تا مخاطب حس واقعی داستان را حس کند. در ترجمه این اثر سعی کردم معنا و فضای داستان را به درستی بیان کنم، بدون اینکه به عبارت دقیق اکتفا کنم. این روند نیازمند بازسازی دقیقی بود تا مخاطب ایرانی بتواند با داستان ارتباط برقرار کند و درک عمیقی از آن داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: یحیی سنوار در کتاب «حور و علف» بدون بهانه جزئیات مصائب مردم فلسطین را بیان کرد. در ترجمه کتاب سعی کردم هیچ یک از این جزئیات حذف نشود، زیرا هدف از ترجمه، رساندن حقیقت و حقایق واقعه به مخاطب بود. اگرچه به نظر می رسد کتاب درباره یک زندانی و یک مبارز است، اما در واقع داستانی است درباره مقاومتی که در وجود مردم فلسطین نهفته است. «خار و سبزه» به هیچ وجه خاطره ای از دوران اسارت یحیی سنور نیست، بلکه رمانی است که با جزئیات و دقت فرماندهی برجسته ای چون یحیی سنور نوشته شده است. و فضای آن برخلاف نظر اولیه خوانندگان سرشار از حس زندگی و تلاش و امید است. و بر روابط انسانی و احساسات شخصیت ها تمرکز دارد. مادر احمد در این کتاب نقش کلیدی و نمادین دارد. او نماینده مردم فلسطین است و با ایستادگی و ایستادگی در برابر سختی ها به نماد مقاومت تبدیل شده است. این شخصیت نه تنها نمادی از مقاومت است، بلکه نشان دهنده توانایی انسان برای رویارویی با درد و رنج است.

جایگاه ادبیات مقاومت

ادبیات مقاومت آیینه مبارزه و مقاومت در برابر ظلم است. ایران نیاز به معرفی و تحلیل دقیق بیشتری دارد. خوجا زاده مترجم کتاب «اسب و میخک» در خصوص جایگاه ادبیات مقاومت در کشورهای دیگر و ایران گفت: ادبیات مقاومت پتانسیل بالایی دارد و در کشورهای مختلف مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. اما در ایران باید برای ارائه این نوع ادبیات و همچنین ترویج آن به عموم مردم تلاش کرد. یکی از مشکلات بازار کتاب ایران عدم توجه به عمق و محتوای آثار است و کتاب ها اغلب بدون تحلیل و معرفی مناسب به مخاطب منتشر می شوند.

خبرنگار: مریم شکیب حسینی