در جنگ ایران و اسرائیل حکام عرب در کدام سمت می‌ایستند؟

به گزارش سارین، هیئت تحریریه نوشت: اندیشکده شورای آتلانتیک تحلیلی ارائه کرد: خاورمیانه چند هفته گذشته را در ترس از رویارویی همه جانبه ایران و اسرائیل سپری کرده است. از زمانی که اسرائیل اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس را در 31 ژوئیه در ایران کشت، تهران قول انتقام از اسرائیل را داده است.

یکی از محاسبات مهمی که ممکن است ایران را متوقف کند، همسایگان عرب آن هستند و این کشورها در جنگ ایران و اسرائیل چه موضعی خواهند داشت؟

این سوال پیشتر در 19 آوریل، زمانی که ایران برای اولین بار در تاریخ خود با پرتاب بیش از 300 موشک و پهپاد مستقیماً به اسرائیل حمله کرد، مطرح شد. این اقدام در واکنش به حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق در اول آوریل صورت گرفت. این بنا به دلیل وضعیت دیپلماتیک تسخیر ناپذیر تلقی می شد و همزمان مقامات عالی رتبه نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آن مکان حضور داشتند که در هماهنگی محور مقاومت در منطقه نقش آفرینی کردند. . ایران با این حمله به حوثی ها در یمن، حزب الله لبنان و شبه نظامیان شیعه در عراق علیه اسرائیل پیوست.

از سوی دیگر، (در عملیات وعده صادق) اسرائیل نه تنها توسط متحدان غربی خود یعنی ایالات متحده، انگلیس و فرانسه، بلکه توسط همسایه عرب خود یعنی اردن و حتی عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز درگیر آن بودند. آنها با موشک ها و پهپادهای ایرانی به اسرائیل کمک کردند.

حمایت کشورهای عربی از اسرائیل مستقیم نبود. ماه ها پس از حمله وحشیانه این رژیم به نوار غزه که منجر به کشته شدن هزاران فلسطینی شد، خشم علیه اسرائیل در خیابان ها و پایتخت های عربی تشدید شد. کشورهای عربی که در ماه آوریل به اسرائیل کمک کردند، تمایلی به اعلام عمومی حمایت خود نداشتند. عربستان سعودی برخی گزارش های اسرائیل در مورد همکاری را رد کرد و اردن تاکید کرد که تنها از حریم هوایی خود محافظت می کند. امارات متحده عربی اولین کشوری بود که حمله اسرائیل به دمشق را محکوم کرد و پس از آن عربستان سعودی و سایر اعضای شورای همکاری خلیج فارس (به استثنای بحرین که هیچ رابطه ای با تهران ندارد) را محکوم کرد. به طور خلاصه، بسیاری از کشورهای عربی از اسرائیل در برابر ایران دفاع کردند، اما نه بی قید و شرط.

رویارویی ایران و اسرائیل در ماه آوریل محدود بود. حمله اعلام شده ایران به لطف توانایی های اسرائیل و متحدانش خنثی شد و پاسخ اسرائیل در 19 آوریل حمله ای نمادین به اصفهان بود که به نظر می رسید فقط یک سامانه دفاع هوایی دوربرد را هدف قرار دهد.

اگر درگیری جدی تری بین ایران و اسرائیل رخ می داد، نتیجه کاملاً متفاوت بود.

اول اینکه کشورهای عربی علاقه ای به جنگ ندارند. این کشورها در سال های اخیر اولویت را برای حل منازعات و اختلافات برای تمرکز بر بازسازی و توسعه اقتصادی قائل شده اند و در این زمینه به پیشرفت های چشمگیری دست یافته اند.

احیای روابط قطر با ریاض و منامه در سال 2020 مناقشه بزرگی را در شورای همکاری خلیج فارس حل کرد. این امر همچنین به متحد قطر، ترکیه کمک کرد تا روابط خود را با ریاض و ابوظبی بهبود بخشد. در همان سال، معاهده ابراهیم منجر به به رسمیت شناختن اسرائیل از چهار کشور عربی شد – امارات متحده عربی، بحرین، مراکش و سودان – که اکنون سه کشور از آنها روابط دیپلماتیک و نظامی قابل توجهی با اسرائیل دارند. حتی سوریه به اتحادیه عرب بازگشت و رئیس جمهور بشار اسد با امارات روابط برقرار کرد. مصر نیز اوایل سال جاری روابط خود با ترکیه را از سر گرفت و در حال حاضر به طور منظم با ایران در تماس است، اگرچه دو کشور هنوز روابط کاملی با هم ندارند.

مهمتر از آن، در سال 2023، ایران و عربستان سعودی روابط دیپلماتیک خود را با میانجیگری چین از سر گرفتند و به درگیری بزرگی که از سال 2016 آغاز شد و منجر به کاهش روابط با بسیاری از کشورهای عربی خلیج فارس شد، پایان دادند. از آن زمان، ایران روابط خود را با همه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به جز بحرین که اخیراً به تجدید روابط علاقه نشان داده است، احیا کرده است.

به طور خلاصه، کشورهای عربی سعی کردند تنش بین خود و سایر کشورهای منطقه را کاهش دهند. آنها همچنین در چند ماه گذشته بر آمریکا و اسرائیل برای دستیابی به آتش بس و اجتناب از رویارویی گسترده تر با ایران فشار آورده اند. این به وضوح پیامی بود که در 4 اوت، زمانی که ایمن صفدی، وزیر امور خارجه اردن از تهران بازدید کرد، ارسال شد. الصفدی گفت: ما می خواهیم منطقه ما در امنیت، صلح و ثبات زندگی کند و می خواهیم که تشدید تنش پایان یابد.

وی بعداً تأیید کرد: ما میدان جنگ ایران یا اسرائیل نخواهیم بود. عربستان سعودی، امارات متحده عربی و سایر کشورهای عربی درخواست های مشابهی برای کاهش تنش ها ارائه کرده اند.

علاوه بر این، وضعیت نظامی کشورهای عربی ارتباط تنگاتنگی با ایالات متحده دارد. این مهم است زیرا هر جنگی بین ایران و اسرائیل ناگزیر شامل آمریکا خواهد شد، زیرا تعداد نیروهای خود در منطقه را به 40000 نفر رسانده و به اسرائیل تعهدات امنیتی قوی داده است. پایگاه های ایالات متحده علاوه بر عراق، سوریه، اردن، اسرائیل، ترکیه و جیبوتی در هر شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس مستقر هستند. اقدامات آمریکا در این منطقه تحت پوشش فرماندهی مرکزی آمریکا که شامل اسرائیل و همچنین کشورهای عربی از سال 2021 می شود انجام می شود و زمینه همکاری اسرائیل و اعراب را فراهم کرده است.

قراردادهای دیپلماتیک و تجاری همچنین ایالات متحده و اسرائیل را با بسیاری از همسایگان عرب خود از جمله I2U2 (ایالات متحده، هند، امارات، اسرائیل) و کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا که هند و اروپا را به هم متصل می کند، مرتبط می کند. پیوندها

هر حرکتی از سوی ایران یا شبه نظامیان متحدش نتیجه معکوس خواهد داشت. اولاً، افکار عمومی در این کشورهای سنی – به استثنای عراق، بحرین و شاید لبنان – لزوماً از ایران با اکثریت شیعه حمایت نمی کنند. اما عوامل دیگری نیز دخیل هستند.

در لبنان که از نظر اقتصادی مشکل دارد، حزب الله به دلیل مواضع ضد اسرائیلی، حتی در میان جمعیت غیر شیعه نیز از حمایت برخوردار است. اما اگر این گروه لبنان را وارد جنگی کند که توان تحمل آن را ندارد، ممکن است با واکنش های منفی روبرو شود. در عراق، نخست وزیر محمد السودانی از حمایت احزاب سیاسی و شبه نظامیان مورد حمایت تهران برخوردار است، اما وی به برخی از تلاش های مصطفی الکاظمی، مصطفی الکاظمی، مصطفی الکاظمی، برای دفاع از حاکمیت عراق ادامه می دهد. السودانی مانند رهبران شورای همکاری خلیج فارس گفت که منطقه نمی تواند “تنش” بین ایران و اسرائیل را تحمل کند. او در 13 آگوست در گفتگو با آنتونی بلینکن بر اهمیت جلوگیری از تشدید تنش ها تاکید کرد. حتی سوریه به عنوان جدی ترین متحد عربی ایران در فکر افزایش روابط خود با اتحادیه عرب و امارات است و حتی به همین دلیل حوثی ها را به رسمیت نشناخته است. حوثی ها (انصارالله) یکی از مهم ترین متحدان ایران هستند و می توانند با ایجاد اختلال در تجارت در دریای سرخ و از سرگیری حملات به سعودی ها، از موقعیت استراتژیک خود استفاده کنند. اما آنها همچنین در حال مذاکره منظم با ریاض هستند و ممکن است علاقه ای به از سرگیری جنگ بین یمن و عربستان سعودی نداشته باشند.

به طور خلاصه، در صورت وقوع یک جنگ گسترده‌تر، ایران خود را در محاصره کشورهای عربی می‌بیند که میزبان پایگاه‌های آمریکایی هستند و دلایلی برای نفرت از درگیری دارند. نتیجه چنین جنگی احتمالاً برای همه طرف های درگیر فاجعه بار خواهد بود. ایران سال هاست که با صبر و حوصله محور مقاومت را در کشورهای عربی ایجاد کرده است، اما در درگیری که همسایگان عرب خود در آن مشارکت ندارند، با مشکل مواجه خواهد شد.

تابناک