به گزارش گروه فرهنگی سارین ، بیست و هفتمین برنامه از سلسله اکران های سینمای پیشگام با همکاری انجمن منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران در خانه تئاتر و خانه هنرمندان سینمای ایران آغاز به کار کرد. در روز چهارشنبه 4 مهر 1403 فیلم سینمایی «دیوار چهارم» به کارگردانی امیررضا یک کوه داشت به نمایش در می‌آید. پس از نمایش این فیلم، نشست نقد و بررسی با حضور عباس غفاری (مجری) و فرزانه ابراهیم زاده (منتقد تئاتر) برگزار شد.
نمایشنامه «دیوار چهارم» اثر امیررضا کوهستانی اقتباسی آزاد از نمایشنامه «انگلیس» اثر تیم کراچ است که با مجوز رسمی نویسنده بازنویسی شده است. این تئاتر تعاملی با رامبد جوان و نگر جاوریان برگزار می شود.
«دیوار چهارم» در اصطلاح تئاتر، دیواری خیالی است که بین بازیگر و تماشاگر کشیده می‌شود و زمانی که فاصله بین تماشاگر و بازیگر از بین می‌رود و تماشاگر نیز وارد جریان نمایش می‌شود، این دیوار شکسته می‌شود. اما شکستن این دیوار داستان کامل رمان «دیوار چهارم» امیررضا کوهستانی نیست. داستان “دیوار چهارم” کوه با سکوتی طولانی در داخل گالری اکو آغاز می شود. «دیوار چهارم» داستان یک زوج آلمانی-ایرانی است که مرد آلمانی الاصل به عنوان مدیر گالری کار می کند و زن ایرانی منتظر قلبی است که ممکن است از ایران بیاید. نمایش کامل لحظات بازی بازیگران در کنار تماشاگران در فضایی کاملا واقعی و بدون هیچ گونه دکوراسیون و حتی نورپردازی صورت می گیرد. تماشاگران تا پایان نمایش بازیگران را همراهی می کنند.
عباس غفاری در این گفت و گو گفت: همانقدر که عباس کیارستمی و اصغر فرهادی در سینما و آتیلا پیسیانی در تئاتر شهرت دارند، امیررضا کوهستانی به همان اندازه شهرت و اعتبار بین المللی دارد. «دیوار چهارم» یکی از بهترین آثار امیررضا کوهستانی است که در سال 1392 در تالار شمس به نمایش درآمد.
فرزانه ابراهیم زاده نیز در این گفت و گو گفت: امیررضا کوهستانی در هر اجرا تجربه متفاوتی را برای ما خلق می کند. اما «دیوار چهارم» متفاوت ترین نمایش اوست زیرا دو رویکرد متفاوت دارد. همانطور که می دانید دیوار چهارم یک دیوار خیالی بین بازیگران و تماشاگر است. کوهی این دیوار را در قسمت اول نمایش می شکند. این شکستن دیوار چهارم در قسمت اول نمایش در سال 91 برای مخاطب بسیار عجیب بود و در قسمت دوم نمایش که 20 تا 25 دقیقه طول می کشد، وارد می شود و آن دیوار چهارم را نه تنها در بین خودش و تماشاگر، بلکه بین خودش و بازیگری که نمی بینیم اما حضور دارد. ما فقط صدای او را می شنویم. در واقع در این بخش دیوار چهارم دیوار دومی را بین بازیگران خود قرار می دهد. این یکی از آن چیزهای عجیبی بود که به نظر من فقط از یک راه بیرون آمد، مانند کوه.
وی افزود: البته این روش در ایران عجیب نبود. اگر اشتباه نکنم در سال 1949، 1950 آرپی آوانسیان نمایش «باغ آلبالو» را با همین تصویر روی صحنه برد. اما من شخصاً به یاد نمی آورم که کسی دیوار چهارم را اینطور بشکند. البته فکر می کنم امین عظیمی دوباره این کار را کرد. این چالش برانگیز است، اما شما را به عنوان یک مخاطب درگیر اجرا نگه می دارد. «دیوار چهارم» از آن دست آثاری است که وقتی مردم آثار را از نزدیک می بینند، جلوه نمایش برایشان با آنچه در فیلم و عکس به چشم می خورد بسیار متفاوت است. روزی که خودم این را دیدم، تجربه متفاوتی داشتم. این نمایش از جمله نمایش هایی است که سال ها در کنار مخاطبانش باقی مانده است. حداقل برای من و بسیاری از کسانی که می شناسم اینطور بود.
عباس غفاری افزود: البته قبل از این کار آتیلا پیسیانی در آزمایش خود در موزه هنرهای معاصر و بعدها محمد رحمانیان، اروند دشت آرای، حمید پورازری و علی اصغر دشتی این روش را امتحان کرده بودند.
